พัฒนาการ การทำ KM ในมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ภาค 1)

เมื่อ 2-3 อาทิตย์ที่ผ่านมา เจอพี่ท่านนึงเดินมาทักและถามว่า แป้นมีเอกสารเกี่ยวกับการทำKM ในมหาลัยเราบ้างมั้ย แป้นรีบตอบว่ามี แต่ไม่แน่ใจว่าเก็บไว้ในรูปแบบใด นอกจากเอกสารบ้าง เลยบอกไปว่าจะเอาขึ้นแชร์ไว้ให้ แต่จนแล้วจนรอดก็เบี้ยวมาเกือบ 2 อาทิตย์ จนพี่เค้าคงลืม เพราะไม่เห็นทวงถาม แต่ด้วยความรู้สึกผิด เลยต้องพยายามเขียนบนแชร์ให้ได้ อย่างน้อยก็คิดว่าหลายๆท่านอาจจะอยากรู้เช่นกัน ว่า ม.อ.เริ่มทำKM จากที่ไหน

การจัดการความรู้ (Knowledge Management) มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เริ่มที่คณะแพทย์ศาสตร์  และเริ่มทำเป็นระบบในปี 2545 โดยอาศัยกลไก ของ “คณะกรรมการบริหารพัฒนาบุคลากรและจัดการความรู้” และได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน 

ปีงบประมาณ 2546  มหาวิทยาลัยได้จัดทำแผนพัฒนามหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ พ.ศ.2546-2549 เป้าประสงค์ที่ 6 ระบุว่า “เป็นองค์กรที่ใช้หลัก ธรรมาภิบาล ควบคู่กับการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ และ มีทรัพยากรบุคคลที่สามารถขับเคลื่อนองค์กรให้บรรลุวิสัยทัศน์แห่งความเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำ” ตามวิสัยทัศน์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ คือ "มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ เป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำในระดับภูมิภาคเอเชียที่ทำหน้าที่ผลิตบัณฑิต บริการวิชาการ และทำนุบำรุงวัฒนธรรม โดยมีการวิจัยเป็นฐาน"

 ในปีงบประมาณ 2547  ก.พ.ร. ได้นำประเด็นการพัฒนาระบบบริหารความรู้ในองค์กร มาเป็นตัวชี้วัดตัวหนึ่งในคำรับรองการปฏิบัติราชการ และกำหนดให้ มหาวิทยาลัยจัดผู้รับผิดชอบเรื่องระบบบริหารความรู้ในองค์กร  โดยนับความสำเร็จในการจัดทำแผนพัฒนาระบบบริหารความรู้ในองค์กรในปี 2548 เป็นเงื่อนไขความสำเร็จ และมหาวิทยาลัยกำหนดผู้รับผิดชอบการจัดการความรู้ โดย  “คณะกรรมการพัฒนาระบบบริหารความรู้ในองค์กร” โดยใช้โมเดลปลาทูเป็นต้นแบบในการดำเนินกิจกรรมด้านการจัดการความรู้ในมหาวิทยาลัย

ซึ่ง รูปแบบของโมเดลปลาทูแบ่งเป็น 3 Parts  คือ

•          Knowledge Vision (KV)

•          Knowledge Sharing (KS)

•          Knowledge Assets (KA) 

Knowledge  Vision

ส่วนหัว ส่วนตา  มหาวิทยาลัยมองว่ากำลังจะไปทางไหน  ต้องตอบได้ว่า “ทำ KM ไปเพื่ออะไร” ซึ่งคณะกรรมการพัฒนาระบบบริหารความรู้ในองค์กร ได้เสนอวิสัยทัศน์ความรู้  (Knowledge Vison) และคณะกรรมการอำนวยการประกันคุณภาพได้ให้ความเห็นชอบ ว่า “มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์จะใช้การจัดการความรู้เป็นเครื่องมือสำคัญในการเร่งรัดทุกภารกิจหลักของมหาวิทยาลัยไปสู่การเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำ” 

Knowledge Sharing

ส่วนกลางลำตัว ส่วนที่เป็น “หัวใจ” ให้ความสำคัญกับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ช่วยเหลือ เกื้อกูลซึ่งกันและกัน  (Share & Learn) จัดให้มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้  สร้างวัฒนธรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกัน  มีวิธีการเรียนลัดการประยุกต์  ต่อยอดพัฒนา 

Knowledge Assets

• ส่วนหาง สร้างคลังความรู้ เชื่อมโยงเครือข่าย ประยุกต์ใช้ ICT  “สะบัดหาง” สร้างพลังจาก CoPs
• คลังความรู้  เชื่อมโยงเครือข่าย สู่ คณะ หน่วยงาน   สร้าง CoPs  ฐานข้อมูลผู้มีความรู้ความชำนาญ  CoP
• 19 CoP บน IT  เวทีชุมชน ใน มอ.  สำหรับแลกเปลี่ยนเรียนรู้  Internal Benchmarking  Best Practice  Site visit

  และในวันที่ 6 สิงหาคม 2547 มหาวิทยาลัยจัดสัมมนาเรื่อง “การจัดการความรู้ในองค์กร” ให้กลุ่มผู้บริหารมหาวิทยาลัย(กลุ่มที่ประชุมคณบดี) มี ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช  ดร.ประพนธ์ ผาสุกยืด และ คุณบดินทร์ วิจารณ์  เป็นวิทยากรหลัก ได้มีการนำประเด็น การจัดการความรู้ พูดคุยในการสัมมนาครั้งนั้น และมีความเห็นว่าน่าจะทำการจัดการความรู้ประเด็น “การบริหารจัดการองค์กร”ในกลุ่มผู้บริหารมหาวิทยาลัยในลักษณะ ชุมชนนักปฏิบัติ (CoP) และได้มีการสร้างเครือข่ายการจัดการความรู้ระหว่างมหาวิทยาลัย (UKM) ขึ้น โดยร่วมลงนามเป็นสมาชิกเครือข่าย ร่วมกับ สคส.  เมื่อ 24 ธ.ค.2547  ณ มหาวิทยาลัยมหิดล มีมหาวิทยาลัยสมาชิกทั้งหมด 5 สถาบัน ม.มหิดล  ม.สงขลานครินทร์  ม.นเรศวร  ม.ขอนแก่น  ม.มหาสารคาม  มีข้อตกลง ระหว่างเครือข่ายการจัดการความรู้ระหว่างมหาวิทยาลัย (UKM) ดังนี้

1. แลกเปลี่ยนข้อมูลความรู้ ประสบการณ์ การจัดการความรู้ในสถาบันของตน

2. แสวงหา ศึกษาเรียนรู้เครื่องมือที่ใช้ในการจัดการความรู้

3. ปรึกษาหารือและจัดทำแผนงาน โครงการศึกษาวิจัย

4. จัดสัมมนา ฝึกอบรม

5. จัดทำฐานข้อมูลเพื่อใช้ประโยชน์ร่วมกัน

6. ขยายเครือข่ายสู่มหาวิทยาลัยอื่นเพิ่มขึ้น

โปรดติดตามตอนต่อไป