การแปลงคะแนนดิบให้เป็นคะแนนมาตรฐาน T-Score

โดยปกติในการวัดและประเมินผลทุกรายวิชา ผมจะแปลงคะแนนจากการวัดและประเมินผลแต่ละครั้ง ไม่ว่าจะเป็น Quiz การบ้าน สอบย่อย คะแนนสอบกลางภาค หรือคะแนนสอบปลายภาค ให้เป็นคะแนนมาตรฐาน T-score แล้วหาคะแนนรวมของ T-score โดยถ่วงน้ำหนักตามสัดส่วนของการวัดและประเมินผลแต่ละครั้ง เช่นเดียวกับการหาคะแนนรวมจากคะแนนดิบ ซึ่งส่วนใหญ่มักจะกำหนดให้คะแนนรวมทั้งหมดเป็น 100 และโดยที่ขั้นตอนการแปลงค่อนข้างยุ่งยาก ผมเลยเขียนคำสั่งที่ใช้ในการแปลงโดยใช้ภาษา Visual basic ที่ฝังตัวอยู่ใน Microsoft Excel ที่มักจะเรียกง่ายๆ ว่าใช้ Macro ลงในไฟล์ที่ใช้รวมคะแนนของแต่ละรายวิชาที่สอน ทำเองใช้เองโดยไม่ได้เผยแพร่ จนกระทั่งได้มีโอกาสสอนรายวิชา Chemical Engineering Kinetics & Reactor Design ร่วมกับ อ.พรศิริ (อุ้ย) การถ่ายโอนข้อมูลคะแนนระหว่างกัน และการที่ต้องกำหนดระดับขั้นให้นักศึกษาร่วมกัน มีผลทำให้ผมส่งไฟล์ต้นแบบให้ อ.อุ้ย เพื่อนำไปปรับใช้ในรายวิชาอื่นๆ โดยผมไม่ได้อธิบายที่มาที่ไปของวิธีการ จังหวะเหมาะที่ผู้ใหญ่บ้านตะวันออก (หัวหน้าภาควิชา) กำหนดให้ลูกบ้าน เขียนประเด็นแลกเปลี่ยนเรียนรู้ใน Share.psu.ac.th ซึ่งผมเป็นสมาชิกไว้นานแล้ว ก็เลยเป็นโอกาสอันดีที่จะใช้ข้อกำหนดและประเด็นนี้ เป็นหัวข้อ Km ที่ผู้ใหญ่บ้านกำหนด

คะแนนมาตรฐาน T-Score เป็นวิธีการทางสถิติ ที่จะกำหนดระดับความสามารถของผู้เรียนจากการวัดผลแต่ละครั้งเทียบกับกลุ่ม จึงไม่ได้ขึ้นกับความยาก-ง่าย ของเครื่องมือที่ใช้วัด แต่ขึ้นกับว่าผู้เรียนอยู่ที่ระดับใดของกลุ่ม ผมได้ความรู้นี้มาตั้งแต่ปี 2520 สมัยที่เข้าสัมมนาอาจารย์ใหม่ จากวิทยากรซึ่งเป็นอาจารย์ประจำคณะศึกษาศาสตร์ (ถ้าจำไม่ผิด น่าจะเป็น รศ.ดร.วัน เดชพิชัย ซึ่งปัจจุบันเกษียณอายุราชการไปแล้ว) ใช้ได้สำหรับชั้นเรียนขนาด 20 คนขึ้นไป ขั้นตอนสำหรับการประเมินผลแต่ละครั้ง เป็นดังนี้ครับ

1)     กำหนดช่วงคะแนนที่จะใช้แจงความถี่ ว่าจะใช้ช่วงละกี่คะแนน โดยทั่วไปจะพิจารณาจากคะแนนเต็ม เช่น เต็ม 10 อาจจะกำหนดช่วงละ 1 คะแนน เต็ม 100 อาจจะกำหนดช่วงละ 2.5 หรือ 5 คะแนน แล้วเรียงลำดับคะแนนตามช่วงจากคะแนนสูงสุด มายังคะแนนต่ำสุด เช่น 15-16, 13-14, ....., 7-8, 5-6 ทำให้ผู้เรียนซึ่งได้คะแนนอยู่ในช่วงเดียวกัน จะมีคะแนน T-Score เท่ากัน

2)       แจงนับจำนวนผู้เรียนที่ได้คะแนนอยู่ในช่วงที่กำหนด (ความถี่ f)

3)       หาจำนวนผู้เรียนที่ได้คะแนนต่ำกว่าแต่ละช่วงคะแนน (ความถี่สะสม C)

4)       หาค่า C + f/2 ของแต่ละช่วงคะแนน แล้วนำค่านี้ไปเทียบเป็นร้อยละกับจำนวนผู้เรียนทั้งหมด (ค่า Percentile)

5)       นำค่า Percentile ไปหาค่า T-Score จากตารางเทียบ

ผมขอยกตัวอย่างผลการประเมินผู้เรียนครั้งหนึ่ง ซึ่งมีจำนวนผู้เรียน 30 คน ดังนี้ครับ

ข้อมูลตารางเทียบ Percentile-T-Score

ลองพิจารณาดูนะครับ ผู้สนใจจะเอาไฟล์ไปดัดแปลงขอมาได้ครับ ไม่หวง เพราะถึงยังไงผมก็ลงแรงเขียนคำสั่งไปแล้ว ที่ผมคิดว่าน่าจะเป็นประโยชน์ คือการนำไปใช้กับรายวิชาที่มีผู้สอนหลายท่าน แต่ละท่านก็ใช้เครื่องมือ (ข้อสอบ) และวิธีการประเมินต่างกัน เช่น รายวิชาปฏิบัติการ การปรับเป็นคะแนน T-Score แล้วหาค่ารวม จะช่วยลดทอนผลจากความยากง่ายของข้อสอบ และวิธีการให้คะแนนที่แตกต่างกันของผู้สอนแต่ละท่านลงได้ครับ