zotero: เครื่องมือจัดการบรรณานุกรม ตอนที่ 7 การแก้ไข Citation Styles ด้วย CSL Editor

อย่างที่กล่าวไว้ในตอนที่ 6 ว่า citation style ใน zotero เขียนด้วยภาษา xml ตามข้อกำหนดของ Citation Style Language (CSL) เป็นเรื่องยากพอสมควรสำหรับผู้มีไม่มีพื้นความรู้ด้านนี้มาก่อน

แต่ก็เป็นเรื่องโชคดีที่มีผู้รู้ใจดีจำนวนหนึ่งพยายามพัฒนาเครื่องมือช่วยสร้าง และแก้ไข citation style sheet ดังที่ได้แนะนำไปแล้วในตอนที่ 6 เช่นกัน

และความโชคดีอีกชั้นหนึ่งก็คือ มีผู้เตรียม style sheets ไว้จำนวนมาก จนเกือบขะครอบคลุมทุกแบบที่ต้องการอยู่แล้วก็ได้ จึงเกือบจะกล่าวได้ว่า แทบไม่ต้องไปเสียเวลาเริ่มสร้าง style sheet ใหม่แต่อย่างใด

อย่างไรก็ตาม ก็มีบางโอกาสที่ทำให้ต้องดัดแปลงหรือปรับปรุง style เล็กน้อย... ในที่นี้ จึงขอแนะนำการแก้ไข และดัดแปลง style sheet ด้วย CSL Editor ครับ

1. เริ่มต้นด้วยการเข้าสู่ website ของ CSL Editor ด้วยการคลิกที่นี่ครับ

2. ในหน้าต่างดังรูปที่ 1 คลิกที่ Search by name (หมายเลข 1) ป้อนคำค้น เช่น Vancouver ในช่องข้อความ (หมายเลข 2) เลือก style sheet ที่ต้องการใช้เป็นต้นแบบในการดัดแปลง เช่น Vancouver และคลิกที่ปุ่ม Edit (หมายเลข 3)

รูปที่ 1

3. หลังจากคลิกปุ่ม Edit แล้ว โปรแกรมจะนำไปสู่ Visual editor และมีหน้าตาดังรูปที่ 2

รูปที่ 2

ใน Visual editor ประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก ๆ 4 ส่วน คือ

ส่วนที่ 1 เมนู(แสดงด้วยอักษรสีฟ้าอ่อน ได้แก่ Style, Edit, Example citations) และชื่อ style

ส่วนที่ 2 Tag ต่างๆ ของ Style sheet

ส่วนที่ 3 ตัวอย่างการแสดงผล

ส่วนที่ 4 ส่วนกำหนดรูปแบบของ Citations

4. สมมติว่า เราต้องการแก้ไขรูปแบบการอ้างอิงในข้อความ(Inline citations) ก็คลิกที่ตัวอย่างรูปแบบการอ้างอิงในส่วนที่ 3 การเลือกคลิกตรงนี้ต้องระมัดระวังเล็กน้อย เพราะเราสามารถเลือกที่จะปรับปรุงเฉพาะตัวเลขอย่างเดียว หรือรวมทั้งวงเล็บด้วย ในที่นี่ เราต้องการเปลี่ยนจากวงเล็บมน ( ) เป็นวงเล็บเหลี่ยม [ ] รวมทั้งเปลี่ยนรูปแบบตัวอักษรปกติ เป็นตัวยก ก็เปลี่ยนเครื่องหมายวงเล็บในส่วนที่ 4 จากเดิมเป็นวงเล็บเหลี่ยม รวมทั้งเลือกรูปแบบเป็นตัวยก (ดังที่วงกลมไว้) ดูรูปที่ 3 ประกอบ

รูปที่ 3

5. หากต้องการแก้ไขส่วนอื่นๆ เช่น ชื่อ Authors, Title,... ก็เลือกข้อความนั้นๆ และกำหนดรูปแบบในส่วนที่ 4

6. หลังจากแก้ไขข้างต้นเสร็จแล้ว ให้คลิกที่ Tag Info ในส่วนที่ 2 เพื่อแก้ไขข้อมูลเหล่านี้ให้มีความเป็นเอกลักษณ์ ดังนี้

• Title เช่น เปลี่ยนเป็น PSU-Vancouver (ไม่ควรซ้ำกับชื่อที่มีอยู่แล้ว)
• ID แก้ไขให้สอดคล้องกับ Title เช่น http://www.zotero.org/styles/psu-vancouver
• Summary บรรยายตามที่ต้องการสื่อ เช่น Modified Vancouver style for PSU

นอกนั้น ก็อาจจะเพิ่มชื่อผู้ปรับปรุง/แก้ไขใน Contributor ด้วยก็ดีครับ

7. ขั้นตอนต่อไปก็คือ เราต้องบันทึก Style ที่แก้ไขแล้ว ด้วยการวางเม้าส์ที่เมนู Style และเลือกคลิกที่ Save Style โปรแกรมจะตรวจสอบ Title ของ Style ว่าซ้ำกับ Styles ที่มีอยู่แล้วหรือไม่ หากมีอยู่แล้ว โปรแกรมก็จะเตือน หากไม่มีก็จะ pop-up หน้าต่างดังรูปที่ 4 ให้เลือก zotero เป็น reference manager ก่อนจะคลิกที่ปุ่ม SAVE TO DISK นะครับ

รูปที่ 4

8. ขั้นตอนสุดท้าย ก็คือ การเพิ่ม Style ที่แก้ไขแล้วเข้าไปใน zotero ครับ ซึ่งทำได้ 2 วิธี คือ

• ใช้โปรแกรม zotero เปิดหน้าต่างของ zotero และเรียกเมนู Preferences... จากนั้น คลิกเลือก Cite และ Styles ตามด้วยการคลิกที่เครื่องหมาย + และเลือกไฟล์ที่บันทึกไว้แล้ว (ดูรูปที่ 5 ประกอบ)
  
  รูปที่ 5
• ลาก(drag)ไฟล์ที่บันทึกไว้ไปวางบนหน้าต่างของ Firefox