การทำงาน : หัวหน้างาน

การทำงานในทุกหน่วยงาน นอกจากคนทำงาน ก็ต้องมีหัวหน้างาน ไม่ว่าจะเรียกอะไร หัวหน้าหน่วย หัวหน้างาน ฯลฯ

เมื่อเป็นหัวหน้าก็มีหน้าที่เพิ่มขึ้น หลายคนตอนเป็นคนทำงานก็เรียกร้องว่า หัวหน้าต้องทำโน่น ทำนี่ แต่พอได้รับให้เป็นหัวหน้ากลับไปไม่ถูก ไม่รู้หน้าที่ว่าต้องทำอะไร หรือเกรงใจเพื่อนร่วมงานเกินไป จนถึงขั้นไม่กล้าทำอะไร ขอเสนอหน้าที่ที่หัวหน้าควรปฏิบัติ

หัวหน้า มีหน้าที่

1. พัฒนาหน่วยงานให้ทำงานได้มีประสิทธิภาพ ทันสมัย สอดคล้องกับภารกิจ วิสัยทัศน์ ค่านิยมขององค์กร จึงต้องศึกษาสิ่งเหล่านี้ให้ชัดเจน รวมถึงศึกษาสมรรถนะความสามารถขององค์ระดับเดียวกัน เพื่อให้รู้ว่า หน่วยงานอื่นเขาทำอะไรไปถึงไหน ข้อระวังต้องดูหน่วยงานที่ดีกว่า หากไปดูหน่วยงานที่ด้อยกว่าจะพัฒนาไม่ได้
2. ศึกษาหน่วยงานของตัวเอง ถึงแม้จะอยู่เป็นประจำ แต่การทำการศึกษา จะทำให้ทราบความจริง จะพัฒนาอะไรบ้างส่วนไหน ก็ยึดจากข้อ 1 ความสอดคล้องกับวิสัยทัศน์ขององค์กร สิ่งต่าง ๆ ที่เหมาะกับหน่วยงานจากองค์กรอื่น ต้องระวังอย่าลอกเลียนแบบ และศึกษาความสามารถของบุคลากรในหน่วย ทั้งความรู้ บุคลิกภาพ หาข้อดี ข้อเด่น เพื่อนำไปสู่การทำงานให้สอดคล้องกับงานที่ต้องทำ
3. จัดทำแนวทางการปฏิบัติงานและแผนพัฒนางาน พัฒนาคน ไว้ใช้เป็น ต้นร่าง จัดทำแผนร่วมกัน ระวัง อย่าใช้ทำงานเลย ต้องประชุม ปรึกษาหารือ เพื่อให้เป็นแนวทางและแผนของหน่วยงาน ให้ทุกคนมีส่วนร่วม สิ่งสำคัญต้องใช้ทักษะ ความแตกต่างของแต่ละคนมาใช้ให้เกิดประโยชน์เสริมกันและกัน ปัญหาที่พบส่วนใหญ่ให้ทุกคนเหมือนกัน เช่น บางท่านไม่ถนัดคอมพิวเตอร์ หรือทักษะบางอย่าง ต้องค่อย ๆ ปรับเข้าหากัน ไม่จำเป็นต้องเหมือนกัน ให้ระลึกเสมอว่า หากต้องการกินอาหารที่อร่อยหลาย ๆ อย่าง ก็ให้แต่ละคนทำในสิ่งที่แต่ละคนถนัดทำอร่อย
4. ต้องพัฒนาตัวเอง เมื่อเป็นหัวหน้าต้องมีทักษะเพิ่ม การประชุม การจัดระบบ การจับประเด็น การจัดบรรยากาศให้ทุกคนทำงานร่วมกัน การเข้าใจความแตกต่างของคน ที่สำคัญต้องเข้าใจ เป้าหมายความสำเร็จของงานที่ทำเป็นทีม ซึ่งสำคัญมากมิฉะนั้นจะหาที่จบของเรื่องไม่ได้ หากยึดเพียงความเห็นเท่านั้น และบ่อยครั้งมีหลายวิธีที่นำไปสู่เป้าหมายความสำเร็จได้

อีกส่วนของการเป็นหัวหน้า คือความเป็นผู้นำ ซึ่งนอกจากวุฒิภาวะทางอารมย์ ที่สำคัญกว่า คือ ความรู้ที่ทันสมัย ดังนั้น หัวหน้าต้องหาความรู้เพิ่มเติมในงานของหน่วยงาน และอาจใช้วิธีการมอบหมายให้แต่ละคนตามที่ถนัดแล้วมาแลกเปลี่ยนปรับใช้ ทำความเข้าใจกันก็ได้

 5. หน้าที่อีกอย่างของหัวหน้า คือพัฒนาบุคลากร ซึ่งในแผนที่ทำในข้อ 3 จะเป็นแนวทาง และต้องพูดคุย ปรึกษาหารือกัน ให้พัฒนาไปตามแนวที่กำหนด ยิ่งบุคคลในหน่วยงานเก่งก็ช่วยทำให้หน่วยงาน องค์กรเจริญก้าวหน้า จึงพัฒนาและนำความเก่งของทุกคนมาใช้ประโยชน์

แน่นอน ความเป็นหัวหน้าก็ต้องศึกษาทั้งหน้าที่การทำงานของงานในฐานะคนทำงาน เพื่อเพิ่มในฐานะหัวหน้า ต้องสร้างศร้ทธา ต้องแสดงความกล้าในทางที่ถูก ที่ควร ซึ่งแน่นอนไม่ใช่การใช้อำนาจ แต่ใช้เหตุ ผล เป้าหมายร่วมขององค์กร ของหน่วยงาน

หวังว่า หัวหน้าทุกคนจะสร้างหน่วยงานให้จารึกว่า ได้ทำให้หน่วยงานดีขึ้น พัฒนาขึ้นอย่างไร หรือ แย่ลงเอาไว้ในใจคน

อย่างที่บอกไว้ในบันทึก เริ่มทำงานว่า ผู้มีหน้าที่แล้วไม่ทำหน้าที่คือ คนโกง โกงหน้าที่ความรับผิดชอบ โกงค่าตอบแทนหากได้รับเพิ่มขึ้น แล้วจะไปแสดงความสง่างามชีวิตการทำงานอย่างไร    

อีกเรื่องที่พบบ่อย คือ ผู้คัดเลือกผู้ดำรงตำแหน่งหัวหน้า บางท่านคิดเพียงแค่ขวัญ กำลังใจ จึงคัดเลือกผู้ที่ไม่มีความสามารถเหมาะสมให้เป็นหัวหน้า ผลคือทำให้องค์กรเสียหาย คนในองค์กรเสียขวัญ กำลังใจ อย่างนี้เรียกวา สมรู้ร่วมคิดกันโกง และเป็นการขาดความรับผิดชอบในฐานะกรรมการคัดเลือก เพราะไม่มีหน้าที่คัดเลือกคนที่ถูกใจ แต่ต้องหาผู้มีความสามารถ บุคลิกเหมาะสมกับหน้าที่ของงาน 

พัฒนาหน่วยงาน พัฒนางาน พัฒนาคน สร้างบรรยากาศการทำงาน ใช้งานให้ถูกความสามารถ พัฒนาตนให้พร้อมเป็นผู้นำด้วยเหตุผลและเป้าหมายของงาน คือหน้าที่หัวหน้า